Đờm là chất nhầy được hình thành bởi phổi và xuất hiện trong đường hô hấp, chủ yếu để bảo vệ các khu vực này khỏi sự khô héo, đảm bảo luôn được ẩm ướt và giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Một lượng nhất định của chất nhầy là điều cần thiết để duy trì sức khỏe, nhưng khi có quá nhiều sẽ khiến cho đờm tắc nghẽn trong cổ họng, điều này có thể gây cảm giác không thoải mái cho người bệnh. Khi gặp tình huống này, việc biết cách làm thế nào để tan đờm trong cổ họng là điều vô cùng quan trọng. Hãy cùng tonghopmeovat.com tìm hiểu về các Mẹo Trị Đờm Ở Cổ, cũng như những khuyến cáo nếu gặp phải tình trạng bệnh nặng thông qua bài viết dưới đây.
Đờm là gì?
Đờm, còn được biết đến là dịch nhầy, là một loại chất được tạo ra bởi các tuyến tiết dịch nhầy trong phế nang phổi và đường hô hấp dưới. Trong trường hợp của các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp nặng hoặc mạn tính, hiện tượng sản xuất đờm của cơ thể cũng vì thế mà tăng lên.
Đặc tính của đờm bao gồm khoảng 95% nước, 5% glycoprotein gọi là mucin cùng với các thành phần cấu trúc nhỏ hơn như các liên kết hóa học. Mucin là loại glycoprotein có khối lượng phân tử cao, với khoảng 80% carbohydrate và 20% còn lại là protein lõi. Đờm không gây hại cho cơ thể, ngược lại, đó là một phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể.
Mặc dù có thể gây cảm giác khó chịu, nhưng đờm đóng vai trò quan trọng trong việc làm ẩm và bảo vệ đường hô hấp. Nó cũng có chức năng bắt giữ và ngăn chặn khả năng gây bệnh của các dị nguyên trong đường hô hấp như virus, vi khuẩn, phấn hoa, bụi bẩn, khói thuốc lá, và các tác nhân gây kích ứng khác.
Tại sao có đờm trong cổ họng?
Đờm là sản phẩm của quá trình tiết của màng nhầy từ mũi đến phế nang, thường được loại bỏ qua miệng. Đây là biểu hiện của nhiều bệnh hô hấp nguy hiểm và gây nhiều bất tiện cho người mắc bệnh. Những nguyên nhân gây ra tình trạng đờm trong cổ họng là gì?
- Dị ứng: Là một nguyên nhân phổ biến khiến cổ họng sản xuất đờm. Các tác nhân gây dị ứng có thể làm tăng tiết đờm bao gồm: khói thuốc, phấn hoa, bụi bẩn, khói…
- Hút thuốc lá: Việc hút thuốc có tác động trực tiếp đến phổi, cơ quan hô hấp của con người. Hút thuốc lâu dài có thể dẫn đến viêm và sản xuất đờm trong mũi và cổ họng. Nếu người bệnh kết hợp hút thuốc lá với việc sử dụng rượu và chất kích thích, nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng cao.
- Nhiễm trùng: Đờm được sản xuất như một cơ chế tự nhiên để đối phó với vi khuẩn hoặc virus có hại, giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của chúng. Tuy nhiên, sự tăng sản xuất đờm đáng kể có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
- Yếu tố sinh lý: Khi chức năng tự nhiên của họng và mũi giảm sút, có thể gây tắc nghẽn đờm. Điều này có thể dẫn đến việc vách ngăn bị chệch, làm cho đờm chảy theo hướng không đúng và gây nghẽn.
- Tác động của virus: Virus gây bệnh cũng là một trong những nguyên nhân gây ra việc sản xuất đờm, đặc biệt là trong các trường hợp như sởi, thủy đậu, ho gà. Ngoài ra, khi cơ thể phản ứng với các loại thực phẩm như trứng, ngũ cốc, sản phẩm từ sữa cũng có thể gây ra tăng sản xuất đờm và gây khó thở.
Mẹo trị đờm ở cổ hiệu quả
Tăng độ ẩm trong không khí
Làm tăng độ ẩm trong không khí có thể giúp làm loãng đờm ở trong đường hô hấp. Tuy nhiên, hít thở không khí ẩm không giống với hít hơi nước, điều mà người bệnh cần tránh. Máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương có thể tạo ra môi trường không khí ẩm hơn. Đây không chỉ là mẹo trị đờm ở cổ hiệu quả ở người lớn mà cũng có thể áp dụng cho trẻ nhỏ. Thường thì việc sử dụng máy tạo độ ẩm là một phương pháp an toàn, nhưng cần thay nước hàng ngày và vệ sinh máy đúng cách theo hướng dẫn sử dụng để đảm bảo yếu tố vệ sinh.
Uống đủ nước
Đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ nước là cách hiệu quả để làm loãng đờm khi gặp vấn đề về đường hô hấp. Đừng để cơ thể gặp tình trạng thiếu nước khi gặp bị mắc đờm ở cổ. Uống nhiều nước, đặc biệt là nước ấm, có thể giúp giảm triệu chứng đờm và ho. Nước giúp làm loãng đờm, giúp đườm dễ dàng di chuyển qua đường hô hấp, giảm tắc nghẽn và ứ đọng. Bạn có thể bổ sung các loại nước như nước lọc, nước ép trái cây, súp, canh, nước từ thực phẩm hàng ngày hoặc nước trà không chứa b.
Ăn súp nóng
Ăn các món như súp nóng, cháo, canh, hay các món hầm trong bữa ăn có thể giúp làm loãng và phá vỡ chất nhầy. Sự ấm áp của súp có thể hỗ trợ làm cho chất nhầy trở nên lỏng hơn, giúp dễ dàng bài xuất chúng hơn. Nước dùng cũng có thể hỗ trợ trong việc làm loãng chất nhầy và làm sạch đường hô hấp.
Ngoài ra, súp nấu từ nước luộc gà cũng có thể có tác dụng như một chất chống viêm, giúp làm ấm cơ thể và cung cấp lượng chất lỏng tốt cho cơ thể.
Dùng thực phẩm hỗ trợ hệ thống hô hấp
Một số nguyên liệu như rễ cam thảo, nhân sâm, các loại quả mọng, đông trùng hạ thảo cũng có khả năng làm tan đờm, giúp giảm triệu chứng đờm nhanh chóng. Tuy nhiên, cần thận trọng vì chúng có thể tương tác với các loại thuốc khác bạn đang sử dụng. Do đó, trước khi sử dụng, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ để nhận được lời khuyên phù hợp nhất.
Dùng các nguyên liệu tự nhiên
Hãy thử sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như chanh, gừng và nghệ để giúp làm tan đờm trong cổ họng. Có một số cách để áp dụng những nguyên liệu này như sau:
Sử dụng mật ong
Mật ong, với tính chống nấm, kháng khuẩn, và khả năng kháng vi rút, có thể giúp làm dịu đờm và cảm giác ngứa rát trong cổ họng. Đồng thời, tính sát trùng của mật ong cũng có thể chống lại nhiễm trùng và thúc đẩy hệ thống miễn dịch. Để sử dụng mật ong trong việc điều trị đờm, bạn có thể pha một muỗng canh mật ong với một ít bột hạt tiêu đen hoặc trắng và uống hai lần mỗi tuần. Ngoài ra, có thể pha nước ấm với mật ong để uống hàng ngày, cũng sẽ mang lại kết quả tốt.
Sử dụng chanh
Chanh có nhiều công dụng hữu ích, đặc biệt trong việc giảm đờm và dịch nhày. Vitamin C trong chanh như một loại vũ khí giúp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Bạn có thể pha nước chanh và mật ong với nước ấm để tạo thành hỗn hợp dễ uống hơn. Uống thường xuyên trong ngày để làm dịu cổ họng và giảm đờm. Hoặc bạn cũng có thể thử pha muối và hạt tiêu với lát chanh mỏng. Cách này có thể giúp loại bỏ đờm từ cổ họng. Hãy ngậm miếng chanh như vậy khoảng 2-3 lần mỗi ngày.
Sử dụng gừng
Gừng không chỉ là một loại thuốc thông mũi tốt và có khả năng chống nhiễm trùng hay viêm họng, mà còn có tính tiêu đờm, kháng khuẩn và kháng virus, giúp làm thông thoáng đường hô hấp. Để xử lý đờm hiệu quả trong ngực, phổi và cổ họng, bạn có thể thực hiện như sau: Pha nước đun sôi với lát gừng tươi, ủ trong vài phút. Bạn cũngcó thể thêm một ít mật ong để gia tăng thêm hương vị và uống hỗn hợp này vài lần trong một ngày. Ngoài ra, việc nhai gừng trực tiếp hoặc sử dụng gừng trong bữa ăn hàng ngày cũng có thể giúp ích rất nhiều trong việc tiêu đờm.
Dùng nghệ
Củ nghệ, với tính chất sát trùng đặc biệt hiệu quả trong việc giúp điều trị đờm, loại bỏ vi khuẩn và cải thiện hệ thống miễn dịch. Để sử dụng nghệ trong việc điều trị đờm, bạn có thể thực hiện như sau: Pha một cốc sữa nóng với một thìa cà phê bột nghệ, sau đó uống mỗi buổi sáng và trước khi đi ngủ. Hoặc trộn một chén nước với ½ muỗng cà phê bột nghệ và uống 2-3 lần mỗi ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể trộn bột nghệ với một chén nước nóng và một ít muối, sau đó súc miệng nhiều lần mỗi ngày để có hiệu quả tốt nhất.
Xông hơi
Một trong số những mẹo trị đờm ở cổ hiệu quả, chính là xông hơi. Khi thực hiện xông hơi, hơi nóng sẽ len lỏi vào cổ họng, giúp làm lỏng đờm và dễ dàng loại bỏ chúng. Bạn có thể tự xông hơi tại nhà bằng cách: Tắm xông hơi hai lần mỗi ngày. Chỉ cần sử dụng nước nóng để tạo hơi và ở trong phòng tắm khoảng 10 phút để làm lỏng đờm. Đừng quên bôi kem dưỡng ẩm sau khi xông hơi để tránh tình trạng khô da.
Một cách khác là đổ nước sôi vào một bát lớn, sau đó đưa mặt vào gần và che chắn bằng một chiếc khăn và tiến hành thông hơi trong khoảng 10 phút. Phương pháp này giúp làm loãng đờm nhanh chóng và vô cùng hiệu quả, lại đơn giản để thực hiện.
Súc họng bằng nước muối
Để giảm đờm ở cổ họng, sử dụng nước muối để súc họng ít nhất hai lần mỗi ngày (vào buổi sáng và tối) được khuyến khích bởi nhiều chuyên gia sức khỏe. Đây là một trong những mẹo trị đờm ở cổ được nhiều người tin dùng. Nước muối không chỉ có khả năng kháng khuẩn mà còn giúp làm dịu cổhọng. Kết hợp việc súc họng với việc làm sạch mũi bằng nước biển sâu hoặc nước muối sinh lý có thể giúp loại bỏ dịch nhầy trong mũi, nguyên nhân chính gây ra đờm ở họng.
Đơn giản bạn chỉ cần hòa 1/2 đến 3/4 thìa cà phê muối vào một ly nước để súc họng. Sử dụng nước ấm giúp muối tan nhanh hơn và cũng tạo cảm giác dễ chịu hơn cho khoang miệng. Khi súc họng bằng nước muối, nghiêng đầu về sau để nước muối tiếp xúc với niêm mạc họng. Giữ nước trong khoảng 30 giây để tăng hiệu quả làm tan đờm, sau đó nhổ nước ra ngoài.
Sử dụng tinh dầu khuynh diệp
Sử dụng tinh dầu khuynh diệp là một mẹo trị đờm ở cổ là một cách mà chắc chắn bạn không nên bỏ qua. Đây là một loại tinh dầu nóng, có khả năng giúp làm sạch đờm trong đường hô hấp. Loại tinh dầu này có thể làm loãng đờm, giúp bạn tiêu đờm và ho ra dễ dàng hơn. Tinh dầu khuynh diệp cũng có tác dụng làm dịu cơn ho. Bạn cũng có thể sử dụng máy phát tán tinh dầu để lan tỏa trong không gian phòng.
Ngoài ra, tinh dầu khuynh diệp cũng có thể được dùng để mát-xa cho vùng cổ và ngực, giúp lưu thông khí huyết, hỗ trợ hô hấp và giảm đờm. Để thực hiện, hãy lấy một ít tinh dầu khuynh diệp ra lòng bàn tay, xoa đều và nhẹ nhàng thoa lên vùng cổ và ngực. Phương pháp này khá an toàn cho người lớn, tuy nhiên, cần cẩn trọng khi áp dụng cho trẻ em. Tốt nhất, chỉ sử dụng một lượng rất nhỏ, xoa đều nhẹ nhàng lên ngực hoặc cổ của bé. Việc sử dụng quá nhiều tinh dầu khuynh diệp trên trẻ có thể gây kích ứng cho làn da non trẻ của bé.
Rửa mũi
Hãy sử dụng bình rửa mũi có vòi chuyên dụng để súc rửa xoang mũi, giúp làm sạch và làm loãng chất nhầy. Đầu tiên, chuẩn bị bình nước muối sinh lý hoặc nước tinh khiết. Nghiêng người qua bồn rửa mặt và nghiêng đầu sang một phía. Dùng vòi của bình để đổ nước vào lỗ mũi trên. Nước sẽ đi vào lỗ mũi trên và thoát ra khỏi lỗ mũi dưới.
Làm tương tự cho lỗ mũi bên kia, nhưng hãy cẩn thận để không để dung dịch hoặc nước chảy vào sâu trong khoang mũi. Hãy sử dụng nước muối sinh lý để đảm bảo vô trùng. Quá trình rửa mũi cũng có thể được áp dụng để làm loãng đờm cho trẻ từ 5 tuổi trở lên.
Sử dụng thuốc không kê đơn
Các loại thuốc “thông mũi” là những lựa chọn không cần kê đơn y tế, có khả năng giúp giảm chứng đờm tắc nghẽn trong đường mũi họng. Các loại này tác động bằng cách co mạch tại vùng áp dụng, giúp giảm sưng tấy và làm thông thoáng đường hô hấp. Thuốc thông mũi có thể được sử dụng dưới dạng giọt mũi, xịt mũi hoặc viên uống.
Trước khi sử dụng, luôn hết sức quan trọng để tuân theo hướng dẫn sử dụng đi kèm để đảm bảo việc sử dụng đúng cách, an toàn và hiệu quả.
Làm loãng đờm với đơn thuốc
Nếu những Mẹo Trị Đờm Ở Cổ trước đây không đem lại kết quả như mong đợi, nên tìm đến bác sĩ để được chỉ định thuốc. Nếu đờm và nhầy trong đường hô hấp liên quan đến nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để điều trị nguyên nhân gây ra tình trạng này. Thông thường, trong trường hợp nhiễm trùng, bác sĩ sẽ đưa ra các loại thuốc kháng sinh, chống viêm và tiêu đờm.
Các loại thuốc tiêu đờm “phổ thông” uống theo chỉ định của bác sĩ, giúp phá vỡ các liên kết trong đờm, làm loãng và đào thải nó ra ngoài. Đồng thời, những loại thuốc tiêu đờm “đặc chủng” dưới đây cũng có thể được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp đặc biệt, sử dụng dưới sự kiểm soát tại nhà:
Dung dịch muối ưu trương
Dung dịch muối ưu trương thích hợp cho cả người lớn và trẻ em từ 6 tuổi trở lên. Khi sử dụng, bạn có thể đưa dung dịch này vào máy tạo ẩm để phát tán hơi nước muối vào không khí phòng. Hơi nước với hàm lượng muối cao có tác dụng mạnh trong việc làm loãng đờm, kháng khuẩn và giúp thông thoáng đường hô hấp. Tuy nhiên, ở một số người, điều này có thể gây ra các phản ứng phụ như ho, kích ứng họng hoặc cảm giác khó chịu ở ngực.
Thuốc thủy phân DNA trong đờm (Dornase-alfa)
Làm thế nào để tiêu đờm cho người lớn? Trong một số tình huống, bác sĩ có thể kê đơn thuốc thủy phân DNA có trong đờm. Đây là loại thuốc thường được chỉ định cho những người bị bệnh xơ nang, có dịch nhầy dày đặc trong phổi. Dịch nhầy này rất sền sệt và dính, gây khó khăn trong việc ho ra và làm tồn đọng, gây khó thở và nguy cơ suy hô hấp.
Dornase-alfa (Pulmozyme) thủy phân DNA trong nhầy, làm loãng và giảm độ nhớt, giúp phổi loại bỏ nhầy qua việc ho. Thuốc này được đi vào phổi thông qua một thiết bị thở đặc biệt. Bác sĩ có thể hướng dẫn bệnh nhân sử dụng thiết bị này một cách an toàn. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau họng, sốt, chóng mặt, và sổ mũi. Đây là loại thuốc kê đơn, vì vậy chỉ nên sử dụng theo hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ!
Dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Nếu bạn có triệu chứng ho ra đờm liên tục kéo dài trên một tháng, đó là lúc cần đến gặp bác sĩ để thăm khám và đưa ra chẩn đoán chính xác về nguyên nhân gây ra triệu chứng của bạn. Việc này giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp vì từng trường hợp có thể yêu cầu điều trị và hỗ trợ khác nhau.
Các bệnh mạn tính hoặc yếu tố nguy cơ có thể gây ra tăng tiết đờm mà không gây nguy hiểm đến tính mạng bao gồm:
- Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD).
- Hen suyễn.
- Tiếp xúc với dị ứng trong thời gian dài.
- Bệnh xơ nang.
- Viêm phế quản mạn tính.
- Các bệnh về đường hô hấp khác.
Có những trường hợp khi tăng cường tiết dịch đờm có thể là dấu hiệu của tình trạng bệnh lý nguy hiểm. Dưới đây là những tín hiệu cần bạn nhanh chóng gặp bác sĩ:
- Dịch đờm kèm theo máu.
- Cảm giác đau thắt ngực mạnh mẽ.
- Thở khó, gấp hoặc có cảm giác hụt hơi.
- Khó thở cùng với tiếng khò khè.
Cách ngăn ngừa tích tụ đờm
Để ngăn chất nhầy tích tụ trong cổ họng, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
Kê gối cao
Kê đầu gối cao hơn để giúp chất nhầy không tồn đọng trong cổ họng và tự nhiên chảy xuống phía sau.
Tránh thực phẩm kích ứng đường tiêu hóa
- Ngừng ăn thực phẩm có thể gây ra trào ngược axit, vì trạng thái này có thể làm cho chất nhầy bám vào cổ họng. Hãy theo dõi thực phẩm gây ra triệu chứng và tránh ăn những thức ăn này.
- Một số thực phẩm thường gây ra trào ngược axit bao gồm tỏi, hành tây, thực phẩm cay, caffein, đồ uống có ga, thực phẩm họ cam quýt, hành tây, rượu, bạc hà, sản phẩm cà chua, sô cô la và thực phẩm chiên rán với nhiều dầu mỡ.
- Tránh hút thuốc có thể làm khô niêm mạc đường hô hấp và dây thanh quản, gây ra tình trạng tạo ra nhiều đờm và chất nhầy hơn để bù đắp độ ẩm đã mất. Điều này có thể làm cho vấn đề ứ đờm trong cổ họng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Vì vậy, việc ngừng hút thuốc là lựa chọn tốt nhất. Cần yêu cầu những người xung quanh không hút thuốc gần bạn hoặc tránh xa khỏi những tác nhân gây kích ứng. Điều này cũng quan trọng khi cần làm loãng đờm cho trẻ nhỏ.
- Tránh tiếp xúc với chất gây dị ứng, khói và hóa chất độc hại cũng vô cùng quan trọng. Khói sơn, các chất tẩy rửa và hóa chất khác có thể kích thích đường hô hấp, gây sản xuất nhiều chất nhầy hơn. Nếu không thể tránh được, hãy đeo khẩu trang và di chuyển đến khu vực có thông gió để giảm thiểu tác động.
Kết luận
Chất nhầy sinh lý là một phần quan trọng trong việc bảo vệ đường hô hấp. Nó hoạt động như một “cái bẫy” để bắt giữ các tác nhân gây hại khi chúng xâm nhập vào hệ thống hô hấp. Tuy nhiên, khi có sự rối loạn do tình trạng bệnh lý hoặc quá mức sản xuất dịch nhầy, dẫn đến tích tụ nhiều tế bào chết, bạch cầu và vi khuẩn, dịch nhầy trở nên đặc đến mức gây cản trở quá trình hô hấp. Do đó, việc thực hiện các phương pháp hay mẹo trị đờm ở cổ có thể giúp bạn dễ dàng loại bỏ dịch nhầy, giúp đường hô hấp thông thoáng và thoải mái hơn.
