Viêm tuyến sữa là tình trạng bệnh lý mà nhiều mẹ sau ssinh thường mắc phải. Viêm tuyến sữa là một trạng thái nặng hơn của tắc tia sữa. Nếu không được chăm sóc kịp thời, viêm tuyến sữa có thể phát triển thành một tình trạng nghiêm trọng và nguy hiểm cho sức khỏe của người mẹ. Hãy cùng tonghopmeovat.com tìm hiểu về viêm tuyến sữa, bao gồm cách phòng tránh và các mẹo trị viêm tuyến sữa hiệu quả thông qua bài viết dưới đây nhé!
Hiểu về viêm tuyến sữa
Viêm tuyến sữa là tình trạng mà một hoặc nhiều ống dẫn sữa trong vú bị viêm nhiễm, gây sưng nề và đau đớn cho người mẹ. Thường xuyên xuất hiện trong giai đoạn đầu khi mẹ đang cho con bú, đặc biệt là trong 6 tuần đầu. Viêm tuyến sữa có thể có hoặc không liên quan đến nhiễm trùng.
Nguyên nhân gây viêm tuyến sữa
Nguyên nhân của bệnh viêm tuyến sữa có thể xuất phát từ một số yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, nguyên nhân cơ bản nhất là do sữa bị mắc kẹt trong các tuyến sữa. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như:
- Ống dẫn sữa bị tắc: Sự nghẽn ống dẫn sữa có thể khiến sữa chảy ngược dòng, tạo điều kiện cho nhiễm trùng vú, dẫn đến tình trạng viêm tuyến sữa và các vấn đề khác sau khi sinh.
- Vi khuẩn xâm nhập vào tuyến sữa: Vi khuẩn từ bề mặt da và miệng của em bé có thể xâm nhập vào ống dẫn sữa qua các nứt trên núm vú hoặc thông qua lỗ mở của ống dẫn sữa. Sữa đọng lại trong vú tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, gây ra tình trạng viêm tuyến sữa.
- Do viêm vú mãn tính: Đây là một dạng ung thư hiếm gặp còn được gọi là ung thư biểu mô. Thường xảy ra ở phụ nữ không cho con bú hoặc ở phụ nữ mãn kinh. Bệnh nhiễm trùng vú có thể liên quan đến tình trạng viêm mãn tính của các ống dẫn sữa dưới núm vú. Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể có thể làm tắc nghẽn các ống dẫn sữa, gây nhiễm trùng lan rộng.
Thường, bệnh viêm tuyến sữa thường xuất hiện từ một đến ba tháng sau khi mẹ sinh em bé. Tuy nhiên, nó không chỉ xảy ra ở phụ nữ không sinh con mà còn ở phụ nữ mãn kinh. Đối với những phụ nữ không cho con bú, viêm tuyến sữa thường xảy ra khi vú bị nhiễm trùng do tổn thương đầu vú, như nứt núm vú hoặc đau.
Phụ nữ khỏe mạnh thường mắc bệnh viêm vú hoặc viêm tuyến sữa khá thường xuyên. Tuy nhiên, đối với những phụ nữ mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh mãn tính khác, hoặc có hệ thống miễn dịch suy yếu, khả năng mắc bệnh viêm tuyến sữa sẽ cao hơn.
Triệu chứng và biểu hiện
- Sưng và Đau Đớn: Vùng ngực trở nên sưng nề và gây đau khi chạm vào.
- Màu Đỏ và Phù Nề: Bầu vú có thể biến đổi màu đỏ và trở nên phù nề.
- Cơn Đau Dữ Dội: Trong trường hợp nhiễm trùng, có thể xuất hiện cơn đau dữ dội.
- Áp Xe: Nếu mủ tích tụ trong các mô vú, có thể gây áp xe, tình trạng đòi hỏi sự can thiệp y tế.
Phân loại viêm tuyến sữa
Vì vậy, người ta thường phân loại viêm tuyến sữa thành hai loại chính để lựa chọn phương pháp theo dõi và điều trị phù hợp trên lâm sàng:
- Viêm Tuyến Sữa Không Do Nhiễm Trùng:
- Thường xuất phát từ tắc tia sữa, khi sữa ứ đọng trong một hoặc nhiều ống tuyến vú ở phụ nữ đang cho con bú.
- Giải phóng sữa ứ đọng có thể giảm thiểu tình trạng này.
- Tuy nhiên, có thể tiến triển thành viêm tuyến sữa nhiễm trùng do tình trạng ứ đọng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và xâm nhập.
- Viêm Tuyến Sữa Nhiễm Trùng:
- Loại phổ biến nhất, xuất phát từ vi khuẩn xâm nhập qua da vùng núm vú bị tổn thương.
- Thường gây ra bởi khuẩn tụ cầu vàng.
- Núm vú và vùng da xung quanh núm vú đều bị tổn thương.
- Yêu cầu tư vấn và điều trị từ các bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo phương pháp hiệu quả.
Với sự phổ biến của tình trạng này, kinh nghiệm chữa viêm tuyến sữa truyền thống từ ông bà đã giúp nhiều người thoát khỏi đau đớn và ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ. Các phương pháp điều trị và kinh nghiệm chăm sóc sẽ được thảo luận chi tiết trong các phần sau của bài viết.
Sau khoảng bao lâu, viêm tuyến sữa có thể trở thành áp xe?
Khi mẹ đã phát hiện mình bị tắc tia sữa, cần bắt đầu điều trị ngay từ khi nhận thấy những dấu hiệu đầu tiên. Bởi khi tiến triển đến các cấp độ nặng hơn, tình trạng tắc tia sữa nhanh chóng có thể chuyển sang viêm mủ, với những tình trạng nặng và khó xử lý.
Tùy thuộc vào cấp độ, cấp độ ban đầu của viêm tia sữa có thể làm cho vùng ngực mẹ sưng đỏ, có triệu chứng ớn lạnh và sốt, sau 3-5 ngày, nó có thể chuyển sang viêm tuyến sữa. Lúc này, mẹ có thể thấy xuất hiện mủ và cảm thấy đau đớn ở vùng ngực. Nếu không được điều trị, viêm tuyến sữa có thể chuyển sang áp xe vú trong khoảng 3 ngày đến 1 tuần. Lúc này, mủ tích tụ và tạo thành ổ viêm, đòi hỏi mẹ phải tới bệnh viện để điều trị, sử dụng kháng sinh và đôi khi có thể cần phải thực hiện rạch dẫn lưu.
Các biện pháp phòng ngữa viêm tuyến sữa
Các biện pháp phòng tránh viêm tuyến sữa bao gồm:
- Bú ở cả 2 bên vú cho em bé: Đảm bảo cho em bé được bú ở cả hai bên vú để giảm áp lực và tắc nghẽn trong ống dẫn sữa.
- Giải phóng hoàn toàn sữa sau khi con bú: Hãy đảm bảo sự giải phóng đầy đủ sữa sau khi con bú để tránh tình trạng tắc nghẽn và ứ đọng sữa.
- Bú đúng cách: Hướng dẫn em bé bú đúng cách để tránh gây tổn thương núm vú.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ: Bảo đảm vệ sinh cả cho mẹ và em bé, đặc biệt sau khi bú để ngăn chặn vi khuẩn từ việc thâm nhập.
- Uống đủ nước và có chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung đủ nước (ít nhất 2 lít/ngày) và thêm rau xanh, hoa quả vào thực đơn hàng ngày để xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cung cấp đủ chất dinh dưỡng.
- Ngưng hút thuốc lá: Nếu phụ nữ đang hút thuốc, cần tư vấn từ bác sĩ để ngừng hút thuốc hoàn toàn.
- Cai sữa cho bé dần dần: Hạn chế việc ngưng cho con bú đột ngột, thay vào đó hãy cai sữa cho bé một cách dần dần.
- Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ hoặc đến bác sĩ ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bệnh để có điều trị sớm và hiệu quả.
Mẹo trị viêm tuyến sữa theo khoa học hiệu quả
Các phương pháp điều trị hiện nay cho viêm tuyến vú bao gồm:
- Khám lâm sàng và siêu âm: Sau khi thực hiện khám lâm sàng và các siêu âm cần thiết, bác sĩ sẽ xác định mức độ nghiêm trọng của viêm tuyến vú để đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
- Đối với trường hợp nhẹ: Trong những trường hợp nhẹ, không nhất thiết phải sử dụng thuốc kháng sinh. Mẹ cần thực hiện các biện pháp tích cực như không ngừng cho bé bú bên vú bị viêm, giúp thông tuyến sữa và tránh tình trạng tắc nghẽn trở nên nặng hơn. Sử dụng máy hút sữa cũng có thể được khuyến nghị.
- Đối với trường hợp nặng hơn: Trong trường hợp nặng hơn, khi viêm tuyến vú gây biến chứng và làm tình trạng tệ hơn, mẹ nên ngưng cho bé bú ở bên vú bị nhiễm bệnh.
- Thuốc giảm đau và kháng sinh: Sử dụng thuốc giảm đau an toàn như acetaminophen và ibuprofen trong trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh như Cephalexin, Dicloxacilin để ngăn chặn sự nhiễm trùng.
- Biện pháp giảm đau tại nhà: Đắp khăn xô/gạc ấm trước và sau khi cho bé bú để giảm cảm giác đau tức.
- Duy trì chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi: Uống đủ nước, nghỉ ngơi đầy đủ, và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học để cải thiện tình trạng bệnh.
- Kết hợp thuốc kháng sinh tại bệnh viện: Trong trường hợp nếu viêm nhiễm nặng, hoặc xuất hiện ổ áp xe vú sâu, thuốc kháng sinh sẽ được kết hợp trong quá trình điều trị tại các cơ sở y tế hay bệnh viện theo chỉ định của bác sĩ.
- Phẫu thuật: Trong những trường hợp nếu viêm tuyến vú biến chứng thành áp xe vú, có thể được chỉ định phẫu thuật. Các ổ áp xe có thể chọc hút hoặc dẫn lưu dưới hướng dẫn siêu âm và sau đó điều trị bằng kháng sinh.
Mẹo trị viêm tuyến sữa từ dân gian
Thực tế, có nhiều phương pháp chữa tắc tia sữa và dưới đây là một số mẹo dân gian mà nhiều người đã áp dụng thành công. Bạn có thể tìm hiểu, tham khảo và áp dụng những mẹo trị viêm tuyến sữa cực hiểu quả sau:
Lá bắp cải
Đắp lá bắp cải lên ngực được thực hiện như sau:
- Rửa sạch lá bắp cải và cắt theo hình khuôn ngực, đục một lỗ hở đầu vú và để ráo nước.
- Cho lá bắp cải đã chuẩn bị vào tủ lạnh để ướp, ướp lạnh trong khoảng từ 20 – 30 phút.
- Khi lá bắp cải đã đủ lạnh, đắp lên bầu ngực và giữ trong 20 phút.
- Cuối cùng, dùng một chiếc khăn mềm, sạch để lau nhẹ nhàng xung quanh bầu ngực.
Với mẹo dân gian này, bạn nên áp dụng 3 lần/ngày và kiên trì thực hiện trong vòng 2 – 3 tuần để thấy được hiệu quả rõ rệt.
Lá mít
Sử dụng lá mít là một trong những mẹo trị viêm tuyến sữa phổ biến, cùng với phương pháp chữa tắc tia sữa bằng lá bắp cải. Dưới đây là cách thực hiện:
- Lá mít cần chuẩn bị tùy thuộc vào giới tính của bé, chọn 7 lá cho bé trai và 9 lá cho bé gái.
- Rửa sạch lá mít và để ráo nước.
- Hơ lá mít trên lửa nóng để làm ấm.
- Áp lá mít ấm lên ngực và sử dụng tay để nhẹ nhàng day nhẹ ngực nhằm mục đích thông sữa.
- Tiếp tục day ngực cho đến khi lá mít nguội, sau đó dừng lại.
- Lặp lại quy trình trên khoảng 3 – 4 lần/ngày.
Mẹ nên kiên nhẫn thực hiện để có hiệu quả tốt nhất khi áp dụng phương pháp chữa tắc tia sữa này.
Lá đinh lăng
Uống nước lá đinh lăng là một trong những mẹo dân gian hữu ích để giúp giảm tắc tia sữa. Dưới đây là cách thực hiện:
- Chuẩn bị 150 – 200 gam lá đinh lăng tươi.
- Rửa sạch lá và để ráo nước.
- Cho lá đinh lăng vào nồi cùng với 200ml nước.
- Đun sôi và khi đã sôi, mở nắp nồi và đảo lá đinh lăng khoảng 3 – 4 lần trong vòng 7 – 10 phút để lá ra hết chất.
- Tắt bếp và chờ nguội, sau đó chắt lấy nước đầu tiên để uống.
- Đổ thêm khoảng 200ml nước vào nồi và tiếp tục đun sôi.
- Chắt lấy nước thứ hai sau khi đã sôi.
- Uống liên tục trong khoảng 2 – 3 ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Lưu ý: Bạn nên uống xen kẽ giữa nước lá đinh lăng và nước khác để đảm bảo cân nhắc và duy trì sự đa dạng dinh dưỡng.
Lá bồ công anh
Đắp và uống lá bồ công anh cũng là một mẹo dân gian phổ biến để giúp giảm tắc tia sữa. Dưới đây là cách thực hiện:
- Nhặt lá bồ công anh sạch, sau đó rửa sạch và ngâm cùng nước muối.
- Vớt lá bồ công anh ra và để ráo nước.
- Giã nát hoặc xay nhuyễn lá bồ công anh.
- Chắt lấy phần nước cốt để uống.
- Phần bã từ lá bồ công anh sau khi đã lấy nước cốt có thể được sử dụng để đắp lên vùng ngực.
Lưu ý: Khi áp dụng mẹo này, bạn cần cân nhắc kỹ về liều lượng nước lá bồ công anh để uống, tùy thuộc vào mức độ tắc tia sữa mà bạn đang gặp phải. Đối với tắc tia sữa nặng, có thể tăng liều lượng, trong khi tắc tia sữa nhẹ có thể giảm liều.
Tỏi
Một trong những mẹo trị viêm tuyến sữa tại nhà an toàn và hiệu quả là sử dụng tỏi. Tỏi sống được biết đến với tác dụng như một loại kháng sinh tự nhiên, giúp kích thích hệ thống miễn dịch để đối phó với tình trạng sưng và viêm.
Cách thực hiện:
- Giã vài củ tỏi sống để lấy nước.
- Thoa nước tỏi lên hai bầu ngực và nhẹ nhàng massage.
- Giữ cho đến khi nước tỏi khô, sau đó lau sạch vú.
Đồng thời, bạn cũng nên kết hợp việc sử dụng tỏi trong thực đơn hàng ngày để tăng cường sức đề kháng tổng thể.
Kết luận
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp đầy đủ thông tin về viêm tuyến sữa và các mẹo trị viêm tuyến sữa đến bạn một cách rõ ràng nhất. Hầu hết các trường hợp mắc viêm tuyến vú đều có khả năng chữa trị hoàn toàn mà không để lại di chứng. Việc điều trị ngay khi bệnh khởi phát cũng không ảnh hưởng quá nhiều đến chất lượng sữa cho con bú. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ biểu hiện bệnh nào trở nên trầm trọng, việc tìm kiếm sự đánh giá và điều trị từ các chuyên gia y tế là quan trọng. Điều này giúp đảm bảo rằng mẹ và bé được chăm sóc đúng cách để ngăn chặn tình trạng bệnh phát triển và duy trì sức khỏe.
